Yaz döneminde ertelemeyin: Vitiligo tedavisi

featured

Vitiligo deride pigment kaybına bağlı olarak açık renkli alanların oluştuğu bir tür deri hastalığıdır. İstenmeyen bir görüntüye sebep olması nedeniyle hastalarımızı psikolojik yönden de olumsuz etkiler. Güneşin etkilerini daha çok gösterdiği yaz döneminde özellikle üzerinde durulması gereken bir konudur. Lekelerin fark edildiği andan itibaren tedavi sürecine başlanması önemlidir. Yaz aylarında hastalıklı bölge koyulaşmadığı için, etraftaki sağlam deri koyulaştığından belirginlik artar. Bu da özellikle bu dönemde nasıl korunacağımızı bilmemiz açısından önem taşır. Tedavi sürecine geçmeden önce dilerseniz önce vitiligonun çıkış nedenlerine, hastalığın belirtilerine ve nasıl seyrettiğine değinelim…

Halk arasında ala veya alaca hastalığı olarak farklı şekillerde adlandırılabilen vitiligo, bugün yaklaşık olarak her 100 kişiden 1 veya 2’sinde gözlenir ve ailesinde vitiligo olan kişilerde bu hastalığın görülme riski 7-10 kat artar. Her yaşta görülebilse de büyük oranla 20 yaşından önce belirti vermeye başlayan vitiligo, insan vücudunda cildin kendine has rengini veren pigmentlerin üretiminden sorumlu olan melanosit adı verilen hücrelerin herhangi bir nedenle zarar görerek pigment üretimini olumsuz yönde etkilemesi nedeniyle oluşur.

Pigment eksikliğine bağlı olarak deri yüzeyinde çeşitli boyutlarda beyaz renkli bazı lekeler ortaya çıkar. Pigment üretiminin zarar görmesinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, hastalığın gelişiminden sorumlu tutulan en önemli faktörlerden biri ‘otoimmün’ mekanizmadır. Başka bir deyişle, vücudun bağışıklık sisteminin kendi pigment üretici hücrelerini (melanositleri) tehdit olarak görmesi ve bunlara karşı savunma geliştirerek kendi hücrelerini yok etmesidir. Bunun haricinde kansızlık, diyabet, sedef, guatr, stres, güneş yanıkları ve ateşli hastalıklar gibi pek çok nedenin kesin olarak belirtilmemekle bile etken olabileceği düşünülmektedir.

Belli bir nokta aniden beyazlıyorsa dikkat!

Bazı vitiligo türlerinde yalnızca vücudun belirli bir kısmı etkilenirken bazı hastalarda ise lekeler vücut geneline yayılabilir. Hastalığın belirtileri ise genellikle güneş ışığına maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar. Bu nedenle Haziran ayına girdiğimiz bu dönemde güneş ile daha fazla temas halinde olan eller, kollar, yüz, boyun, bacaklar gibi bölgelerde hastalığın belirtisi olan beyaz lekelerin görülme olasılığı daha yüksektir.

Derinin yapısına bağlı olarak kadınlarda erkeklere oranla daha kolay fark ettiğimiz, esmer tenli kişilerde de hastalığın fark edilmesinin daha kolay olduğu vitiligonun ilk ve en genel belirtisi, deride belirli bir noktanın aniden beyazlamasıdır. Bazı durumlarda küçük beyaz bir leke zamanla büyüyerek derinin önemli bir bölümünü kaplayabilir. Bununla birlikte vitiligonun bulaşıcı bir hastalık olmadığını, ve görünüm dışında hastalarda herhangi bir fizyolojik soruna neden olmadığını da ekleyelim.

Erken teşhis ve erken tedavi çok önemli

Vitiligo, bazen kimyasal maddeler ile temas sonucunda ortaya çıkabilir, örneğin çamaşır suyu ile el üzerinde vitiligo tetiklenebilir. Derinin eski rengine kavuşmasını içeren vitiligo tedavisinde ise erken teşhis, tedavinin başarısında çok önemlidir. Mutlaka uzman bir hekim tarafından yapılması gereken fiziksel muayene esnasında önce beyaz lekelerin tespit edilmesi gerekir. Lekelerin görünürlüğünü artırmak ve normal ışıkta görülmeyen renk farklılıklarını belirlemek içinse Wood ışığı adı verilen ışıktan faydalanırız. Klinik muayene ve Wood ışığı altındaki inceleme ile tespit edilmesi mümkün olduğu gibi eğer gereklilik görürsek bazı durumlarda deri biyopsisi, patolojik inceleme gibi farklı tanı testlerinden de yararlanırız. Eğer sorun bağışıklık sistemi ise, birtakım kan testlerinin de yapılması mümkündür.

Işık tedavisi ile pigment hücreleri uyarılır.

Hastalığın nedeni ne olursa olsun hekim tarafından uygun görüldüğü takdirde ışık tedavisi uygulanabilir. Amaç, cilde doğal rengini vermekten sorumlu olan melanositlerin uyarılmasını sağlamaktır. Fototerapi ve excimer lazer tedavisi olarak da adlandırılan ışık tedavisi, melanositlerden deriye rengini veren melanin adlı pigmentin üretimini destekleyerek leke oluşumunun önlenmesi ve mevcut lekelerin yok edilmesine yönelik bir uygulamadır. Vitiligo hastalarında aynı zamanda oksidan stresin azaltılması amacıyla antioksidan takviyeleri de uygulanabilir.

Hastalığın tedavisinde birtakım kremlerden faydalanmak mümkündür. Takromilus ve pimekrolimus içeren veya kortizon içerikli kremler kullanılabilir. Hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan lekelerin giderilmesi ve yeni lekelerin oluşumunun önlenmesi amaçlanır. Fakat tüm bu kremler uzun süreli kullanıma bağlı olarak deride yapısal bozukluk ve farklılaşmalara neden olabileceğinden mutlaka hekim kontrolünde kullanılmalıdır.

Leke boyutları büyük hastalarda tedavi nasıl olmalı?

Beyaz lekelerin tüm vücuda yayılım gösterdiği ve leke boyutlarının çok büyük olduğu hastalarda tercih edilebilecek bir diğer tedavi yöntemi depigmentasyondur. Bu tedavi ile tüm deri yüzeyindeki pigmentler yok edilerek tüm vücudun beyaz renkte eşitlenmesi sağlanır. Monobenzileter adlı kimyasal ile yapılan bu tedavide oluşan pigment kaybı kalıcıdır ve tedavi yaklaşık olarak 1 yıl sürer.

Vitiligo hastalığı güneşe bağlı olarak leke oluşumunu hızlandırdığından ve beyaz lekeler güneşte kolaylıkla yanabileceğinden hastalar mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremi kullanmalıdır. Bu kremler hekimin önerdiği markalara ait ürünler arasından seçilmeli ve yalnızca güneşlenme veya denize girme gibi durumlarda değil, gündüz açık havada bulunulan tüm zamanlarda sürekli olarak kullanılmalıdır. Güneş kremi sürülmediğinde beyaz lekeler güneşte yoğun şekilde kırmızılaşır, bu da daha büyük rahatsızlıklara yol açabilir.

Psikolojik tedaviyi de atlamamak gerekir.

Eğer siz de vitiligo hastalığına sahipseniz hekim önerilerine ve tedavi adımlarına dikkat ettiğiniz takdirde hastalığınızın etkilerini büyük oranda ortadan kaldırabileceğinizi bilmelisiniz. Hastalarımızda dış görünümün değişmesi nedeniyle mutsuzluk, özgüven azalması, depresyon ve stres gibi psikolojik sorunları gözlemliyoruz. Bu nedenle vitiligo hastalığına sahipseniz, hastalığa yönelik tedaviye ek olarak psikolojik destek de almanızı bir hekim olarak öneririm.

Yaz döneminde ertelemeyin: Vitiligo tedavisi

Yorumlar kapalı.